Το καλαματιανό μαντήλι και η Μονή Καλογραιών

Τα περίφημα καλαματιανά μαντήλια υφαίνονται ακόμη στους ξύλινους αργαλειούς της Μονής Καλογραιών, μαζί με άμφια, κουρτίνες, κεντήματα και άλλα. Θυμίζουν ακόμη τους παλαιότερους αιώνες που η Καλαμάτα είχε εξελιχθεί σε κανονική «μεταξούπολη».

Media items

Η υφαντική τέχνη, απασχόληση κατ’ εξοχήν γυναικεία, γνώρισε μεγάλες δόξες στην Καλαμάτα που έγινε κανονική «μεταξούπολη». Τον 18ο και 19ο αι. λειτουργούσαν οργανωμένες οικογενειακές επιχειρήσεις που τροφοδοτούσαν μεγαλύτερες εξαγωγικές αγορές. Η πόλη φημιζόταν για τα περίφημα μεταξωτά της, με τα οποία σε πρώτη φάση προμήθευε τις αυλές των αγάδων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η «γάζα» της Καλαμάτας και η «μεσσίνα» το μεταξωτό τόπι υφάσματος από το οποίο ραβόντουσαν τα μαντήλια, γινόταν ανάρπαστα στις αγορές της δύσης.

Η Μονή Καλογραιών (ή Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης), που ιδρύθηκε το 1796, πρωτοστάτησε στον τομέα αυτό, αφού εκεί ξεκίνησε η αριστοτεχνική επεξεργασία της μετάξης που έγινε «σφραγίδα» της Καλαμάτας.  

Οι μοναχές ασχολήθηκαν συστηματικά με την σηροτροφία και την ύφανση μεταξωτών. Μάλιστα, είχαν φτάσει να παράγουν 3 τόνους μεταξιού το χρόνο και οι καλόγριες να έχουν έως και 100 μαθητευόμενες. Όπως επισημαίνουν οι μοναχές, πάντως, στην περιοχή δεν εκτρέφονται πλέον μεταξοσκώληκες, κι έτσι πλέον η κλωστή έρχεται από το Σουφλί.

Κάποιοι από τους μεγάλους ξύλινους αργαλειούς που έκαναν διάσημο το καλαματιανό μαντήλι στις αγορές του κόσμου, λειτουργούν ακόμα στη δυτική πτέρυγα του μοναστηριού. Οι μοναχές  τους θέτουν καθημερινά σε κίνηση και υφαίνουν κυρίως άμφια, εργόχειρα, σεντόνια, κουρτίνες, βαμβακερά και μάλλινα υφαντά. 

Μπορείτε να τα δείτε και να τα αγοράσετε στο Εκθετήριο-Πωλητήριο. 

Το καθολικό της μονής είναι αφιερωμένο στους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη και κτίστηκε επάνω στα ερείπια ναού του 13ου αι. 

(Μυστρά 14, τηλ. 27210 22856).

Καλαματιανά μαντήλια πωλούνται κυρίως στα μαγαζιά γύρω από τον μητροπολιτικό ναό της Υπαπαντής μαζί με τα υπόλοιπα τοπικά είδη που εμπορεύονται. 

Το καλαματιανό μαντήλι έχει εμπνεύσει στίχους για διάφορα τραγούδια όπως οι περίφημοι: 

Σαν πας στην Καλαμάτα
και 'ρθεις με το καλό
φέρε μου ένα μαντήλι
να δέσω στο λαιμό
αμάν, καλέ μεταξωτό.

Και φυσικά το κρατάνε οι χορευτές του Καλαματιανού.

Τοποθεσία

Βρείτε τον προορισμό στον παρακάτω διαδραστικό χάρτη.