Η αρχαία Φενεός

Η αρχαία Φενεός στην ορεινή Κορινθία ανασκάφηκε μεταξύ 1958-1961 και τότε εντοπίστηκε το κτιριακό συγκρότημα του Aσκληπιείου.

Ένας μύθος λέει ότι ο ημίθεος Ηρακλής, που είχε δεσμούς αίματος με την περιοχή, τσακώθηκε με τον Απόλλωνα για τοv τρίποδα των Δελφών, τον οποίο άρπαξε και έφερε στον Φενεό. Οι Φενεάτες δέχθηκαν τον τρίποδα, αλλά μετά θεωρούσαν ότι ο Απόλλωνας τους εκδικήθηκε πλημμυρίζοντας τον κάμπο τους. Ο Ηρακλής για να τους σώσει κατασκεύασε τις καταβόθρες. Ένας άλλος μύθος θέλει τις καταβόθρες αυτές εισόδους για το βασίλειο του Άδη. Από αυτές κατέβηκε η θεά Δήμητρα στον Κάτω Κόσμο αναζητώντας την Περσεφόνη. Σε αυτό τον μύθο ίσως οφείλεται η λατρεία της Κιδαρίας Δήμητρας στην περιοχή, η οποία -σύμφωνα με τον Παυσανία-, είχε ομοιότητες με τα Ελευσίνια Μυστήρια. Στον Φενεό γεννήθηκε ο Ερμής που λατρευόταν ως τοπικός θεός.  

Η περιοχή του Φενεού, που βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 770 κατοικήθηκε από τα Νεολιθικά ως και τα Ρωμαϊκά χρόνια. Ο πρώτος οικισμός δημιουργήθηκε από τους Πελασγούς. Γύρω στα 1.900 π.Χ. κατοικήθηκε από Αρκάδες. Το 1.500 π.Χ. οι Αχαιοί δημιούργησαν το Μυκηναϊκό κέντρο του Φενεού και, σύμφωνα με τον Όμηρο, έλαβαν μέρος στον Τρωικό Πόλεμο με εξήντα πολεμιστές υπό την αρχηγία του βασιλιά των Αρκάδων Αγαθήνορα. 

Ο αρχαιολογικός χώρος: 
Η αρχαία Φενεός ανασκάφηκε μεταξύ 1958-1961 και τότε εντοπίστηκε το κτιριακό συγκρότημα του Aσκληπιείου. Αποκαλύφθηκε επίσης ορθογώνιο βάθρο με δύο πελώρια μαρμάρινα πόδια με σανδάλια. Πίσω από αυτό βρέθηκε μαρμάρινο γυναικείο κεφάλι που θεωρείται πως ανήκει στη θεά Υγεία. 

Το 2011 ξεκίνησε ένα πενταετές ερευνητικό πρόγραμμα με τη συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορινθίας και του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στην Αθήνα. Βρέθηκε τείχος που διατρέχει ολόκληρη τη βόρεια κλιτύ της ακρόπολης με μήκος 230 μ. και μέγιστο σωζόμενο ύψος 4,50 μ. Η οχύρωση ενισχύεται με τέσσερις ημικυκλικούς πύργους. Στο ανατολικό πλάτωμα του λόφου της ακρόπολης ανακαλύφθηκε ένα ιερό αφιερωμένο σε γυναικεία θεότητα. Οι αρχαιολόγοι θεωρούν ότι υπήρξαν δύο οικοδομικές φάσεις-στην  αρχαϊκή και την κλασική περίοδο. 
Ήρθαν στο φως πολλά κινητά ευρήματα, όπως αναθήματα, πήλινα ειδώλια γυναικείων μορφών και προτομές, πόρπες, χάλκινα κοσμήματα ενδυμάτων κ.α. 
(Πηγή: culture.gov.gr) 

Το μικρό Αρχαιολογικό Μουσείο Φενεού στο χωριό Αρχαία Φενεός (Καλύβια) στεγάζει γλυπτά, ψηφιδωτά και αγγεία που βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές. Επίσης εκτίθεται το κεφάλι του αγάλματος της Υγείας. 

Ήξερες ότι

Στο οροπέδιο του Φενεού υπάρχουν αρκετά χωριά: η αρχαία Φενεός, η Μοσιά, το Μεσινό, το Πανόραμα με τον βυζαντινό ναό του Αγίου Δημητρίου, η Αμυγδαλιά, οι Αχλαδέες, το Μάτι, ο Ταρσός κ.α. Το μεγαλύτερο είναι η Γκούρα. 

Ενδιαφέροντα είναι τα κείμενα για την περιοχή του Φενεού που έγραψε ο Γαλλοελβετός φιλέλληνας Φρειδερίκος-Φραγκίσκος Μπουασσονά, που ήταν περιηγητής και καλλιτέχνης φωτογράφος. Έκανε πολλά ταξίδια στην Ελλάδα στις αρχές του 20ου αι. και μας έχει χαρίσει πολύτιμες πληροφορίες για τα μνημεία και την καθημερινή ζωή των ανθρώπων της εποχής.    

Δείτε κοντινά αξιοθέατα όπως η λίμνη Δόξα με τον ναό του Αγίου Γεωργίου, η Παναγία του Βράχου, η Ζήρεια κ.α. 

Διαβάστε για τα προϊόντα που παράγει ο κάμπος του Φενεού. 

Αναλυτικά στοιχεία για το φυσικό περιβάλλον στο οροπέδιο θα δείτε εδώ.

Ο εύφορος κάμπος

Ο εύφορος κάμπος του Φενεού μοιάζει με γιγαντιαίο χαλί απλωμένο στον ήλιο.
Στα χωράφια του εκτείνονται σε πολλές χιλιάδες στρέμματα οι αγρότες παράγουν πεντανόστιμα φασόλια και φάβα, μαζί με άλλα προϊόντα που αξίζει να δοκιμάσετε και να αγοράσετε.

Μετά από περίπου 2 ώρες οδήγησης από την Κόρινθο πλησιάζετε στο οροπέδιο του Φενεού, στα σύνορα των νομών Κορινθίας, Αχαΐας και Αρκαδίας, που το αγκαλιάζουν τα βουνά Ντουρντουβάνα, Ζήρεια, Σαϊτά, Μαυροβούνι .
Έχετε αφήσει πίσω σας τα πέτρινα σπίτια της Καστανιάς, που είναι κτισμένη σε υψόμετρο 1000, μέσα σε έλατα, καστανιές και καρυδιές. Θαυμάζετε την εντυπωσιακή θέα από το Διάσελο και αρχίζετε την κατάβαση: Ο κάμπος του Φενεού μοιάζει με γιγαντιαίο χαλί απλωμένο στον ήλιο, με τα τακτοποιημένα τετράγωνα και ορθογώνια σχήματα των χωραφιών να εκτείνονται σε πολλές χιλιάδες στρέμματα. 

Η εικόνα που βλέπετε δεν υπήρχε πάντα. Κατά διαστήματα όλος ο κάμπος γινόταν λίμνη που έφτανε έως και τα 194.000 στρέμματα. Αιτία; Τα ποτάμια Όλβιος και Δόξας. Τα νερά τους μην μπορώντας να βρουν διέξοδο πλημμύριζαν το οροπέδιο. Με τα χρόνια, στις νότιες απολήξεις του κάτω από τον Σαϊτά, δημιουργήθηκαν καταβόθρες (μεγάλα φυσικά βάραθρα), οι οποίες έλυναν το πρόβλημα της συσσώρευσης του νερού που έβρισκε πλέον έξοδο προς τον Λάδωνα. Όταν όμως έφραζαν από σεισμούς, φερτά υλικά και άλλες αιτίες.Η περιοχή γινόταν πάλι έλος και στη συνέχεια λίμνη.

Το 1897 οι καταβόθρες άνοιξαν και επέτρεψαν στην περιοχή να αποξηρανθεί. Έτσι ξεκίνησαν οι κάτοικοι να καλλιεργούν τις μεγάλες εκτάσεις που τους πρόσφερε απλόχερα η φύση.

Φάβα και φασόλια Φενεού. Η πλούσια παραγωγή των φασολιών, του λαθουριού (από το οποίο μετά από ειδική επεξεργασία βγαίνει η φάβα) και δευτερευόντως, οι φακές, τα σιτηρά, οι πατάτες, επιβραβεύουν τους κόπους των καλλιεργητών στην περιοχή του Φενεού εδώ και χρόνια. Οι ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες, όπως το υψόμετρο και η σύνθεση του εδάφους, μαζί με τις μεθόδους καλλιέργειας, δίνουν εξαιρετικά προϊόντα με υψηλή διατροφική αξία που πωλούνται σε όλη την Ελλάδα.

Η «Φάβα Φενεού» που βγαίνει από το λαθούρι Lathyrus ochrus έχει πιστοποίηση ΠΓΕ από το 2018. Είναι πολύ γευστική, βράζει εύκολα και χυλώνει. Έχει πολλές φυτικές πρωτεΐνες και υδατάνθρακες.

Ανάλογη πιστοποίηση έχουν και τα «Φασόλια Βανίλια Φενεού», με το λευκό χρώμα και τη γλυκιά γεύση. Στα χωράφια του Φενεού καλλιεργούνται και φασόλια γίγαντες.

Ήξερες ότι

Τα προϊόντα παραγωγής Φενεού μπορείτε να τα αγοράσετε σε όλα τα παντοπωλεία της περιοχής, μαζί με φρέσκα κρέατα, τυροκομικά, ζυμαρικά. Θα τα δοκιμάσετε στις ταβέρνες των χωριών.

Διαβάστε για την αρχαία Φενεό και τα χωριά της περιοχής.

Τοποθεσία

Βρείτε τον προορισμό στον παρακάτω διαδραστικό χάρτη.