Απόκριες στη Νέδουσα της Μεσσηνίας

Photos

+ 3

Ένα αγροτικό καρναβάλι που πραγματοποιείται κάθε χρόνο την καθαρά Δευτέρα στη Νότια Πελοπόννησο.

Το καρναβάλι στη Νέδουσα της Μεσσηνίας είναι ένα αυθεντικό λαϊκό δρώμενο που μέσα από την τελετουργία του αποτυπώνει τον κύκλο της ζωής.

Οι τρεις βασικές φάσεις της τελετουργίας περιλαμβάνουν:

Όργωμα και σπορά: Αυτή η πρώτη φάση αναπαριστά τη γονιμότητα της γης και την έναρξη της ζωής, με έντονα συμβολικά στοιχεία που συνδέονται με την καλλιέργεια.

Γάμος: Η ένωση, η δημιουργία και η συνέχιση της ζωής μέσα από τις σχέσεις και την κοινωνική συνοχή.

Θάνατος και ανάσταση: Η κορύφωση του δρώμενου, που αναφέρεται στον αναπόφευκτο κύκλο του τέλους και της νέας αρχής, συνδέοντας τα έθιμα με τη φύση και τις αγροτικές παραδόσεις.

Το ολοκληρωμένο αυτό «σενάριο» είναι ένας από τους λόγους που καθιστούν το αυθεντικό αγροτικό καρναβάλι της Νέδουσας μοναδικό. Πολύ ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι η ισότιμη συμμετοχή των κατοίκων του χωριού, ανεξαρτήτως πλικίας και φύλού, γεγονός που τονίζει τον λαϊκό χαρακτήρα του δρώμενου και το διαφοροποιεί από τα αστικά καρναβάλια. Ειδική είναι και η «μεταχείριση» που επιφυλάσσεται στους επισκέπτες. Αν και ο βασικός «θίασος» που τελεί τα δρώμενα αποτελείται από κατοίκους τον χωριού, οι επισκέπτες δεν λογίζονται ως Θεατές, αλλά ως συμμετέχοντες, συνεορταστές και συμποσιαστές. Νωρίς το πρωί ακούγονται τα πρώτα νταούλια και φλογέρες που καλούν τα μέλη του «θιάσου» να συγκεντρω­ θούν σε συγκεκριμένα σπίτια και να αρχίσουν τις προετοιμασίες. Αξιοσημείωτα είναι η λιτότητα της «ορχήστρας» καθώς και το γεγονός ότι τα δύο αυτά μοναδικά όργανα κατασκευάζονται από τους κατοίκους του χωριού.

Στη διάρκεια της μέρας, νταούλια και φλογέρες θα αλλάξουν πολλές φορές χέρια, αφού αρκετοί είναι αυτοί οι οποίοι γνωρίζουν τον βασικό σκοπό που συνοδεύει το καρναβάλι. Αρχίζει το μουντζούρωμα των συμμετεχόντων με καπνιά που προέρχεται από σπιτικό φούρνο. Επιτυγχάνεται ένα είδος εξίσωσης, καθώς με την καπνιά όλα τα πρόσωπα, όμορφα και άσχημα, μοιάζουν ίδια. Είναι η ώρα που ακούγονται τα πρώτα σεξουαλικά υπονοούμενα και τα προκλητικά στixάκια. Ο καθωσπρεπισμός δίνει τη Θέση του στην ελευθεριότητα ενώ στοixεία από τις Διονυσιακές λατρείες και τη λατρεία του Φαλλού κάνούν την εμφάνισή τούς.

Ακολουθεί ο αγερμός, μια πομπή που περνάει από όλα τα σπίτια του χωριού και συγκεντρώνει προσφορές που Θα χρησιμοποιηθούν αργότερα στο κοινά τραπέζι. Η πορεία της πομπής σχηματίζει έναν προστατευτικό κύκλο γύρω από το χωριό. Επεται το κοινό τραπέζι, που αποτελεί «Πρόσκληση» για ειρήνη και προστασία, και ενώνει με ιερούς δεσμούς όσους συμμετέχούν.Την ίδια ώρα, σε κάποιο σπίτι του χωριού, μέλη τον «θιάσου». φορούν βαριά ποιμενικά κουδούνια, τρίχινα ρούχα και κράνη με κέρατα τράγου. Η ώρα της κορύφωσης πλησιάζει.

Αυτό το μοναδικό τελετουργικό αποτελεί μια ζωντανή κληρονομιά που συνδυάζει στοιχεία λαογραφίας, αρχαιολογίας και αγροτικής παράδοσης, προσφέροντας ένα εντυπωσιακό θέαμα για όσους το βιώνουν.